Yuav ua li cas kom tsis txhob mob siab
Altitude mob yog dab tsi?
Altitude mob yog tsis tshua muaj nyob rau Mount Kilimanjaro, thiaj li lub npe hu ua lub Ru tsev ntawm teb chaws Africa nyob rau hauv Tanzania, thiab lub siab tshaj plaws nyob rau hauv teb chaws Africa, thiab siab tshaj freestanding ncov nyob rau hauv lub ntiaj teb no! Ntauwd ntawm qhov zoo kawg 5895m saum toj no hiav txwv theem, nce toj no majestic roob muaj nws cov kev cov nyom. Feem ntau ntawm lawv tag nrho? Kev mob siab. Kev mob siab rau Kilimanjaro thiab koj txoj kev nyab xeeb tag nrho ntawm lub roob mus ua ke, thiab yuav tsum tau ua tib zoo saib xyuas. Hauv tsab xov xwm no peb hais txog qhov cuam tshuam ntawm kev ua siab ntev ntawm qhov siab, dab tsi xav tau thiab yuav ua li cas kov yeej nws.
Altitude mob, tseem hu ua Acute Mountain Sickness (AMS), hypobaropathy thiab soroche, yog ib qho mob tshwm sim los ntawm kev raug cua txias, tshwj xeeb tshaj yog tsis tshua muaj siab ntawm oxygen, uas muaj ntau tus neeg nce toj siab ntawm qhov siab.
AMS yog tshwm sim los ntawm kev tawm dag zog koj tus kheej ntawm qhov siab, tshwj xeeb tshaj yog tias koj tsis tau ua kom zoo. Nws yog feem ntau ntawm qhov siab tshaj 2400 meters. Kilimanjaro lub ncov yog ze li ntawm 6000 meters saum toj no hiav txwv theem. Ntawm qhov siab no, huab cua siab (thiab cov pa oxygen nws muaj) tsawg dua ib nrab ntawm cov dej hiav txwv, thiab tau hais tias piv rau 'ua haujlwm nrog ib lub ntsws xwb'.
AMS tuaj yeem ua rau mob hnyav, tshwj xeeb tshaj yog vim nws tuaj yeem ua rau muaj kev ntxhov siab, thiab feem ntau nws tshwm sim nyob deb ntawm qhov chaw kho mob tuaj yeem ua tau yooj yim.
Tsis yog txhua tus neeg raug kev txom nyem los ntawm AMS, tau kawg, thiab nws nyuaj heev los twv seb leej twg yog lossis tsis yooj yim rau nws. Feem ntau hais lus, tus neeg haum xeeb tsis tshua muaj kev cuam tshuam ntau dua li tus neeg tsis haum, vim tias lawv cov hlab plawv tuaj yeem ua haujlwm ntawm qhov tsis tshua muaj siab ntev dua yam tsis muaj kev ntxhov siab ntau. Txawm li cas los xij, leej twg tuaj yeem ua rau muaj kev cuam tshuam ntawm qhov siab tshaj 3500 metres, txawm tias lawv lub cev muaj zog, yog tias lawv tsis tau siv qee lub sij hawm los siv rau qhov tsis tshua muaj cua sov ua ntej.
Zam kev AMS
1. Taug kev siab, pw qis. Nws yog qhov zoo tshaj plaws kom maj mam nce siab dua txhua hnub, tom qab ntawd nqis mus pw. Qhov no tso cai rau koj maj mam hloov mus rau qhov qis qis, thiab tom qab ntawd rov qab me ntsis thaum hmo ntuj.
2. Yooj yim thiab ruaj khov. Koj yuav tsum ua kom koj qhov ua pa qis txaus kom muaj kev sib tham ib txwm muaj. Yog tias koj panting los yog ua pa nyuaj, koj yuav tsum tau qeeb. Kev ua haujlwm ntau dhau ntawm koj lub plawv thiab lub ntsws ua rau koj muaj feem yuav mob.
3. Haus dej ntau tshaj qhov koj xav tau. hydration kom zoo pab acclimatization dramatically. Koj yuav tsum haus tsawg kawg peb litres ib hnub twg. Raws li lub cev qhuav dej nthuav tawm ntau cov tsos mob tib yam li kev mob siab, koj txoj hauv kev raug tso cai txuas ntxiv yog qhov zoo tshaj yog tias koj nyob twj ywm hydrated.
4. Diamox. Qhov kev pom zoo dav dav ntawm kev tshawb fawb yog Diamox pab tau kom tsis txhob AMS. Peb siv nws thaum nce toj Kilimanjaro. Peb pom zoo kom koj google Diamox thiab nws cov teebmeem ntawm koj tus kheej. Nws yog ib qho tshuaj noj, thiab koj yuav tsum sab laj nrog koj tus kws kho mob ua ntej noj nws.
Qhov cuam tshuam ntawm qhov raug rau qhov siab atmospheric tsawg
1. Tsawg oxygen saturation
Ntawm qhov siab siab thiab tsis tshua muaj siab, txhua qhov ua pa yuav siv oxygen tsawg dua, thiab hloov mus rau cov ntshav tsawg dua. Cov ntshav uas tsis tshua muaj oxygen tau hais tias tsis txaus txaus. Muaj me ntsis oxygen saturation tuaj yeem ua rau qaug zog thiab ua tsis taus pa. Cov pa oxygen tsis txaus txaus tuaj yeem ua rau lub hlwb tsis zoo, txo koj lub peev xwm txiav txim siab, thiab muaj lwm yam txaus ntshai. Tag nrho peb cov lus qhia muaj pulse-oxymeters los xyuas koj cov pa oxygen saturation txhua hnub.
2. Cerebral edema
Kev txo qis huab cua hnyav tuaj yeem ua rau cov kua dej sib sau hauv cov sinuses thiab cov kab noj hniav hauv cov pob txha taub hau. Thaum xub thawj nws tshwm sim raws li mob taub hau me ntsis, tab sis thaum kawg tuaj yeem ua rau tsis xis nyob, coma thiab txawm tuag. Cerebral edema tuaj yeem tshwm sim sai heev, thiab yog qhov teeb meem kho mob hnyav heev.
3. Pulmonary edema
Qhov no yog tshwm sim los ntawm kev txo qis cua hauv lub ntsws. Qee zaum cov kua dej pib nkag los ntawm lub ntsws cov ntaub so ntswg mus rau hauv cov huab cua ntawm lub ntsws, ua rau ua pa nyuaj dua. Qhov no feem ntau tshwm sim zoo li mob ntsws, thiab feem ntau yuav tshwm sim thaum pw tsaug zog.
Yuav ua li cas paub AMS
AMS tsis tuaj yeem ua rau qeeb, maj mam zuj zus ntawm cov tsos mob ntawm qhov siab tsawg dua li ua tsis taus pa lossis mob taub hau. Nws yog qhov tseeb feem ntau yog qhov pib sai, ua rau cov tsos mob tuaj yeem ua rau tus neeg taug kev lossis saib xyuas lawv tus kheej txhua.
Peb cov lus qhia raug cob qhia kom paub txog AMS thiab siv qhov kev pab thawj zaug uas tsim nyog. Lawv yuav saib xyuas koj cov ntshav oxygen saturation thiab ntsuam xyuas koj cov acclimatisation tag nrho, tab sis nws yog ib qho tseem ceeb uas koj saib xyuas thiab qhia koj tus mob kom raug, rau txhua tus neeg txoj kev nyab xeeb.
Peb cov neeg siv khoom qhovntsej thiaj tsis mob
Yog tias peb cov kws qhia ntseeg tias koj yuav muaj kev noj qab haus huv tsis zoo los yog tso cai rau koj nce mus ntxiv tej zaum yuav txaus ntshai, lawv yuav xav kom koj pib koj qhovntsej thiaj tsis mob tam sim ntawd. Yog tias qhov kev txiav txim siab raug txiav txim, nws yuav ua raws li txoj cai no:
Ntsuas koj cov pa oxygen saturation
Yog nws nyob hauv qab no 80%, ces koj yuav tsum xa mus rau lwm qhov kev xeem txhua ib nrab teev, rau ob teev tom ntej. Yog tias koj qhov saturation tsis nce mus rau tsawg kawg 75%, koj yuav tsum tau nqis los tam sim ntawd. Yog tias koj qhov saturation tsawg kawg yog 75%, koj yuav raug tso cai txuas ntxiv mus saib xyuas. Yog tias koj tus mob hnyav zuj zus, koj yuav tsum ceeb toom koj cov lus qhia tam sim ntawd, thiab pib qhovntsej thiaj tsis mob
Cov tsos mob ntawm qhov mob me me yog dab tsi?
Feem ntau cov tsos mob ntawm qhov siab siab yog qhov qub heev thaum nce toj Kilimanjaro. Lawv feem ntau mob me thiab tshwm sim ob peb teev tom qab tsiv mus rau qhov siab dua. Cov tsos mob ntawm qhov siab siab tau zoo li muaj qhov tsis zoo hangover thiab feem ntau tshwm sim thaum hmo ntuj thaum tsav ua pa tsawg. Cov hom mob me me ntawm qhov siab siab tuaj yeem suav nrog:
- mob taub hau
- kev ntxhov siab vim pw tsaug zog
- qaug zog
- ua tsis taus pa luv nrog lub cev exertion
- kiv taub hau
- tsis qab los noj mov
- xeev siab thiab ntuav
- txob taus
- mob ib ce
- o ntawm tes, ko taw, thiab ntsej muag
- lub plawv dhia ceev
Qhov tshwm sim ntawm qhov chaw siab mob yog nyob ntawm qhov nce, qhov nce siab, thiab tus neeg raug mob. Txhua tus acclimatises ntawm tus nqi sib txawv. Cov tsos mob feem ntau pib 12 mus rau 24 teev tom qab tuaj txog ntawm qhov siab. Lawv feem ntau pib txo qhov hnyav nyob ib ncig ntawm peb hnub.
Yuav kho cov tsos mob me li cas
Cov tsos mob me me ntawm qhov siab qhov siab ntawm Kilimanjaro yog qhov tshwm sim thiab kho tau yooj yim. Txoj kev kho zoo tshaj plaws thiab ua tau zoo tshaj plaws yog nqis los yog xav tau. Koj yuav tsum tau so thiab tswj cov dej kom tsawg. Cov tshuaj kho mob xws li paracetamol kuj pab tau. Ntawm Ua raws Alice peb ntseeg tias nws zoo dua los mloog koj lub cev. Peb pom zoo kom muab sijhawm rau koj lub cev kom acclimatise ib txwm ua ntej mus rau kev siv tshuaj. Txawm li cas los xij, NHS pom zoo mus nrog cov tshuaj no:
- acetazolamide los tiv thaiv thiab kho mob siab
- ibuprofen thiab paracetamol rau mob taub hau
- tshuaj tiv thaiv mob, xws li promethazine, rau xeev siab
Kuj tseem muaj cov tshuaj ntsuab uas koj tuaj yeem sim kho cov tsos mob me me ntawm qhov chaw siab ntawm Kilimanjaro. Cov no suav nrog Ginger, lavender roj, qej thiab cloves. Thov nco ntsoov tias yuav tsum muaj cov tsos mob ntawm qhov siab me me. Lawv tsis cuam tshuam nrog kev ua haujlwm ib txwm muaj thiab cov tsos mob feem ntau ploj zuj zus thaum lub cev ua haujlwm zoo. Thaum koj acclimatise, koj yuav hnov zoo dua yam tsis muaj kev phiv ntev. Qhov no txhais tau tias koj tuaj yeem taug kev nrog koj nce.
Cov tsos mob hnyav yog dab tsi?
Nws yog qhov tsawg heev uas tus neeg nce toj yuav muaj dab tsi ntau dua li cov tsos mob ntawm qhov siab me me uas tau teev tseg saum toj no. Txawm li cas los xij, nws yog ib qho tseem ceeb rau koj txoj kev nyab xeeb Kilimanjaro uas koj paub txog txhua qhov ua tau. Yog tias tsis kho, cov tsos mob hnyav ntawm qhov siab siab tuaj yeem ua rau tuag taus. Qhov no yog vim li cas nws tseem ceeb heev rau kev sib txuas lus koj cov tsos mob yog tias koj tsis xis nyob. Yog tias koj ntsib qhov mob hnyav ntawm qhov siab koj tuaj yeem pom cov tsos mob xws li:
- hnoos ntub
- hauv siab congestion
- qaug zog heev
- ceev ceev, ua tsis taus pa
- gurgling ua pa
- xiav lossis grey daim di ncauj los yog rau tes
- daj ntseg daj thiab daim tawv nqaij discoloration
- tsis muaj peev xwm taug kev lossis tsis muaj qhov sib npaug (ataxia)
- tsis meej pem
- kev tshem tawm
Nws yog ib qho tseem ceeb rau koj txoj kev nyab xeeb uas koj yuav tsum paub txog txhua yam ua tau.
HAPE thiab HACE yog dab tsi?
Yog tias cov tsos mob hnyav ntawm qhov siab tsis quav ntsej, lawv tuaj yeem ua rau muaj kev phom sij rau lub neej cuam tshuam rau lub hlwb lossis lub ntsws. Qhov no suav hais tias yog mob hnyav heev. Muaj ob yam mob hnyav uas cuam tshuam nrog kev mob hnyav hnyav:
- High altitude pulmonary edema (HAPE), uas yog tsim cov kua dej hauv lub ntsws.
- High altitude cerebral edema (HACE), uas yog o ntawm lub hlwb tshwm sim los ntawm tsis muaj oxygen.
Cov xwm txheej no tsawg heev. Tab sis thaum lawv do tshwm sim, nws feem ntau yog vim koj mus siab dhau sai heev thiab nyob ntawm qhov siab ntawd. Hauv ob qho tib si HAPE thiab HACE, qhov tsis muaj oxygen ua rau cov kua dej ntws los ntawm cov phab ntsa capillary mus rau hauv lub ntsws lossis lub hlwb.
HAPE cov tsos mob thiab kev kho mob
Cov tsos mob ntawm HAPE muaj xws li xiav tinge rau ntawm daim tawv nqaij (cyanosis), ua pa nyuaj (txawm tias thaum so), nruj hauv siab, hnoos tsis tu ncua, nqa cov kua liab lossis dawb frothy (sputum), nkees thiab qaug zog.
HAPE kev kho mob suav nrog kev txav mus rau qhov siab qis tam sim ntawd, noj nifedipine (pab kom txo qis hauv siab thiab ua pa yooj yim), thiab siv cov pa hauv lub raj mis.
HACE cov tsos mob thiab kev kho mob
HACE cov tsos mob muaj xws li mob taub hau, qaug zog, xeev siab thiab ntuav, poob ntawm kev sib koom tes, tsis meej pem, thiab hnov lus.
HACE kev kho mob suav nrog kev txav mus rau qhov chaw qis dua tam sim ntawd, noj dexamethasone (cov tshuaj steroid uas txo qhov o ntawm lub hlwb), thiab siv lub raj mis oxygen.